Z pomocą sił przyrodzonych udało mi się dotrzeć do abstraktu jej pracy, który pozwoliłem sobie poskracać na blogowe potrzeby. Starałem się jednak, by zachować podstawowe informacje o zawartości rozprawy.Z ciekawością oczekujemy na książkę.
 |
| Edyta wsłuchana w wiatr w Tivoli, 2007 |
Edyta Chlebowska, Cyprian Norwid. Katalog prac plastycznych
Wyjątki z abstraktu
Podjęcie przeze mnie w ramach rozprawy doktorskiej próby ujęcia spuścizny plastycznej Norwida w katalogowe ramy wynikało z jednej strony z przeświadczenia o istotnej potrzebie i randze opracowań o charakterze dokumentacyjnym, stanowiących wszak niezbędną podstawę dalszych badań i ujęć o charakterze interpretacyjnym, z drugiej – z przekonania, iż Norwidowska ikonografia stanowi istotne dopełnienie twórczości literackiej autora Promethidiona. […].
Praca doktorska Cyprian Norwid. Katalog prac plastycznych składa się z dwóch zasadniczych części. Pierwszą pt. Sztukmistrz – nieznany stanowi zbiór trzech obszernych rozpraw, dotyczących życia i twórczości plastycznej Norwida. Druga natomiast (Katalog) – znacznie obszerniejsza – jest właściwym kompletnym zestawieniem prac plastycznych autora Vade-mecum, poprzedzonym Uwagami wstępnymi, przynoszącymi stan badań i ogólną charakterystykę dorobku artystycznego autora Promethidiona, a nadto zasady opracowania katalogu. […].
Moja propozycja jest – z uwagi na charakter rozprawy (podstawowym zadaniem dla mnie był katalog twórczości plastycznej Norwida, a nie jego biografia) – próbą wychwycenia więzi, jaka istnieje między artystą a jego dziełem, ukazywanej na tle określonej epoki, w której Norwidowi przyszło żyć i tworzyć. To z kolei pozwoliło na określenie pewnych prawidłowości czy też zasadniczych rysów biografii Norwida-artysty, czemu daję wyraz w końcowych partiach całego szkicu. Wydobyte tam wnioski prowadzą wprost ku kolejnym rozdziałom rozprawy. Drugi rozdział pokazuje bowiem poprzez analizy oraz interpretacje konkretnych prac przesycenie twórczości autora Vade-mecum problematyką sacrum i zarazem dążenie do twórczego, oryginalnego jej przetwarzania, łączącego się z postulatem pośrednictwa sztuki i sztukmistrza w ukazywaniu prawd wiary oraz samego Boga. […] Rozdział trzeci rozprawy skupia się z kolei na pokazaniu inwencyjności artysty, jego twórczego niepokoju i oryginalności, czego wyrazem są podejmowane przez Norwida wyzwania w zakresie form (np. akwarela, ilustratorstwo), którym nierzadko towarzyszy łamanie zastanych konwencji i przyzwyczajeń (związanych choćby ze sztambuchowym wpisem czy traktowaniem ilustracji oraz ilustratora jako twórcy, a nie imitatora). […].
Druga części rozprawy, czyli katalog prac plastycznych, stanowi kompletne zestawienie plastycznej spuścizny Norwida, obejmuje zatem rysunki, akwarele, obrazy i studia olejne, ponadto prace graficzne, projekty rzeźbiarskie oraz prace medalierskie. Oprócz obiektów zachowanych zostały w nim uwzględnione te, które uznano za zaginione, ale były reprodukowane za życia artysty lub po jego śmierci w wydawnictwach naukowych i albumowych, czasopismach i katalogach wystaw, a nawet te, które znamy jedynie z tytułu lub choćby z drobnej wzmianki. Katalog składa się z 2054 pozycji, z których 1203 to prace zachowane, natomiast 851 – zaginione. Całości dopełnia zestawienie prac o niepewnej atrybucji - 26 pozycji. Po przeprowadzeniu szczegółowych analiz zdecydowałam się także o wyłączeniu z korpusu plastycznego 12 obiektów, dotychczas mylnie uznawanych za dzieła twórcy Solo.
W wewnętrznej strukturze katalogu zastosowałam tradycyjny podział na dwie części: prace zachowane oraz prace zaginione, a następnie w obrębie każdej z nich podział według uprawianych przez Norwida dziedzin sztuki, wyłaniając następujące działy: rysunek i akwarela, grafika, malarstwo olejne oraz rzeźba. Wewnątrz każdego z tych działów obowiązuje porządek alfabetyczny według przyjętych tytułów Norwidowych dzieł. Wyjątek stanowią albumy i inne zbiory skomponowane przez samego twórcę, w obrębie których uwzględniłam zastany układ części, pochodzący od Norwida. Ponadto, w obrębie działu: rysunek i akwarela wprowadziłam dodatkowy podział na prace zgromadzone w albumach autorskich oraz prace poza albumami autorskimi. Taka strategia wynikała z tego, iż znaczną część swej rysunkowo-akwarelowej spuścizny Norwid pomieścił na kartach kilku autorskich zbiorów, tj. Album Orbis w szkicu, Książka pamiątek, szkicowniki oraz zaginiony monumentalny Album Aleksandra Dybowskiego.
W obrębie każdej pozycji katalogowej znalazł się obowiązujący zestaw informacji, począwszy od tytułu, czasu powstania, techniki wykonania oraz wymiarów dzieła, poprzez opis obiektu, informacje na temat miejsca jego przechowywania i stanu zachowania, aż po historię dzieła. Całości dopełnia zestawienie bibliografii, źródeł reprodukcji oraz wystaw, na których praca była eksponowana oraz punkt: uwagi, przeznaczony na wszelkie dygresje i dopowiedzenia, których z racji formalnych nie można było zamieścić we wcześniejszych rubrykach, tj. np. tłumaczenia tytułów lub napisów w obcych językach oraz dane biograficzne na temat portretowanych osób. Przy opracowywaniu katalogowych haseł przyjęłam oczywiście zasadę opisu z autopsji – czyli dotarcia bezpośrednio do każdego zachowanego obiektu. We wszystkich możliwych przypadkach hasłom towarzyszą reprodukcje dzieł Norwida, stanowiących przedmiot opisu.
Edyta Chlebowska
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz