Fot. Marcin Będkowski |
Otrzymałem maila od pani Anny Krasuskiej, uczestniczki ostatniego spotkania zorganizowanego przez warszawskich norwidologów. Dołączam ten głos do wciąż niezamkniętej sprawy interpretacji finalnej kody Norwidowej ody (przepraszam za rym i za kilkudniowe opóźnienie publikacji):
Szanowni Państwo,
wczorajsza dyskusja na
temat zakończenia Fortepianu Szopena skłoniła mnie do refleksji. Na
spotkaniu wypowiadali się znakomitsi ode mnie badacze Norwida. Chciałabym
jednak wyrazić swoje własne zdanie, które ma na celu poszerzenie myślenia o
utworze, a które przyszło mi do głowy, niestety, dopiero dzisiaj rano.
Wydaje mi się, że słowa
„Ciesz się, późny wnuku!...” wyrażają ironię, ale jest to jedynie zabieg
artystyczny: technika służąca skonfundowaniu odbiorcy, by tym samym skłonić go
do głębszego zastanowienia się nad sensem utworu, uaktywnić go. Jest to rodzaj
ironii dissimulatio, stosowanej przez starożytnych: Arystotelesa,
Sokratesa, których dzieła Norwid cenił. Karolu, Marto, Moniko, pamiętacie
seminarium profesor Mitosek? Profesor Mitosek uważa, że ten rodzaj ironii jest
wciąż aktualny i że dzieła Norwida nabierają zupełnie innego charakteru, gdy
uwzględni się ironię w nich zawartą, także tę starożytną. Tak więc, jak u
Sokratesa ironia dissimulatio była jedynie sposobem wyrażania,
środkiem. Na podobnej zasadzie ironii jako techniki, ironia funkcjonuje tutaj.
Moim zdaniem, nie
powinno się jej uwzględniać we właściwej interpretacji utworu, biorąc pod uwagę
poemat jako całość i wcześniejsze obrazy rozwiewanego kłosu. „Ideał sięgnął
bruku” oznaczałoby: ideał dotknął ziemi, nabrał namacalnego wymiaru. Jest
pośród nas. Pamiętają państwo słowa Pana Tadeusza: „O tym-że dumać na
paryskim bruku”. Bruk w tamtych czasach miał wymiar neutralny.
Proszę mi wybaczyć tak
późną reakcję. Wychodzę jednak z założenia, że lepiej późno niż wcale.
Pozdrawiam serdecznie
Anna Krasuska
AC: Dyskusja trwa, można i na tych łamach ją kontynuować.
AC: Dyskusja trwa, można i na tych łamach ją kontynuować.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz