środa, 21 listopada 2012

Glosa do warszawskiej dyskusji o "Fortepianie Szopena"

Fot. Marcin Będkowski

Otrzymałem maila od pani Anny Krasuskiej, uczestniczki ostatniego spotkania zorganizowanego przez warszawskich norwidologów. Dołączam ten głos do wciąż niezamkniętej sprawy interpretacji finalnej kody Norwidowej ody (przepraszam za rym i za kilkudniowe opóźnienie publikacji):


Szanowni Państwo,
wczorajsza dyskusja na temat zakończenia Fortepianu Szopena skłoniła mnie do refleksji. Na spotkaniu wypowiadali się znakomitsi ode mnie badacze Norwida. Chciałabym jednak wyrazić swoje własne zdanie, które ma na celu poszerzenie myślenia o utworze, a które przyszło mi do głowy, niestety, dopiero dzisiaj rano.
Wydaje mi się, że słowa „Ciesz się, późny wnuku!...” wyrażają ironię, ale jest to jedynie zabieg artystyczny: technika służąca skonfundowaniu odbiorcy, by tym samym skłonić go do głębszego zastanowienia się nad sensem utworu, uaktywnić go. Jest to rodzaj ironii dissimulatio, stosowanej przez starożytnych: Arystotelesa, Sokratesa, których dzieła Norwid cenił. Karolu, Marto, Moniko, pamiętacie seminarium profesor Mitosek? Profesor Mitosek uważa, że ten rodzaj ironii jest wciąż aktualny i że dzieła Norwida nabierają zupełnie innego charakteru, gdy uwzględni się ironię w nich zawartą, także tę starożytną. Tak więc, jak u Sokratesa ironia dissimulatio  była jedynie sposobem wyrażania, środkiem. Na podobnej zasadzie ironii jako techniki, ironia funkcjonuje tutaj.
 Moim zdaniem, nie powinno się jej uwzględniać we właściwej interpretacji utworu, biorąc pod uwagę poemat jako całość i wcześniejsze obrazy rozwiewanego kłosu. „Ideał sięgnął bruku” oznaczałoby: ideał dotknął ziemi, nabrał namacalnego wymiaru. Jest pośród nas. Pamiętają państwo słowa Pana Tadeusza: „O tym-że dumać na paryskim bruku”. Bruk w tamtych czasach miał wymiar neutralny.
Proszę mi wybaczyć tak późną reakcję. Wychodzę jednak z założenia, że lepiej późno niż wcale.
Pozdrawiam serdecznie
Anna Krasuska

AC: Dyskusja trwa, można i na tych łamach ją kontynuować.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz