Pracownia języka Cypriana Norwida

Z przyjemnością zamieszczam oficjalne informacje o jednym z filarów polskiej norwidologii
(za stroną http://ijp.uw.edu.pl/pjcn;jsessionid=E5F178858D44E2501038C0FF2C20419E)

PRACOWNIA JĘZYKA CYPRIANA NORWIDA

Kierownik pracowni

dr Tomasz Korpysz

O pracowni Słownika Języka Cypriana Norwida

Pracownia Słownika Języka Cypriana Norwida została założona i przez wiele lat była prowadzona przez prof. Jadwigę Puzyninę. Obecnie kierownikiem Pracowni jest dr Tomasz Korpysz, pracownikiem technicznym – Jadwiga Miernik, a stałymi współpracownikami: prof. Jadwiga Puzynina i prof. Jolanta Chojak.

W różnych latach członkami Pracowni byli: Krzysztof Kopczyński, Jacek Leociak, Radosław Pawelec, Barbara Subko, Ewa Engelking-Teleżyńska, Ewa Wiśniewska, Aleksandra Zawłocka oraz doktoranci: Wioletta Bukowska-Wilk, Anna Kadyjewska, Piotr Sobotka, Magdalena Wąsikowska. Okresowo współpracowali z Pracownią m.in.: Magdalena Danielewicz, Jadwiga Kamionek, Urszula Krzysiak, Maria Muc, Justyna Żukowska.

Pracownia zajmuje się
badaniami języka Norwida ze szczególnym uwzględnieniem problematyki słownictwa. Głównym celem naukowym Pracowni jest opracowanie słownika języka Cypriana Norwida. Pierwszym etapem pracy było sporządzenie kartoteki użyć wszystkich wyrazów występujących w pismach Norwida. Podstawą materiałową do stworzenia kartoteki było wydanie: C. Norwid, Pisma wszystkie. Zebrał, tekst ustalił, wstępem i uwagami krytycznymi opatrzył Juliusz W. Gomulicki, t., I-XI, Warszawa 1971-1976. Zawarte w tej edycji teksty zostały poddane transliteracji na podstawie Norwidowskich autografów i pierwodruków. Do kartoteki stopniowo wprowadzane są także inedita, które ukazują się w różnego typu publikacjach. Kartoteka została wielostronnie opracowana i wprowadzona do komputera, obecnie stanowi więc samodzielne, niezwykle cenne źródło informacji o języku Norwida. Jest ona udostępniana osobom zainteresowanym twórczością Norwida, stale korzystają z niej liczni norwidolodzy, zwłaszcza edytorzy Dzieł zebranych opracowywanych przez Zakład Badań nad Twórczością Cypriana Norwida KUL. Na podstawie kartoteki obecnie powstaje Internetowy słownik języka Cypriana Norwida – jego pierwsze fragmenty są ogólnodostępne pod adresem: http://www.slownikjezykanorwida.uw.edu.pl/. Na stronie dostępny jest też pełny indeks słownictwa Norwida zawierający wszystkie wyrazy hasłowe powstającego słownika.

Publikacje książkowe

W trakcie prac nad słownikiem języka Norwida powstał projekt serii słownikowych zeszytów tematycznych, w których wybrane grupy słów są szczegółowo opracowywane i komentowane. W serii ukazały się:

1. Słownik języka Cypriana Norwida. Zeszyt próbny,pod red. J. Chojak, J. Puzyniny, E. Teleżyńskiej, E. Wiśniewskiej, Warszawa 1988;
2. Słownictwo etyczne Cypriana Norwida,pod red. J. Puzyniny, Warszawa 1993;
3. E. Teleżyńska, Nazwy barw w twórczości Cypriana Norwida, Warszawa 1994;
4. Słownictwo estetyczne Cypriana Norwida,pod red. J. Chojak, Warszawa 1994;
5. T. Korpysz, J. Puzynina, Wolność i niewola w pismach Cypriana Norwida, Warszawa 1998;
6. A. Kadyjewska, T. Korpysz, J. Puzynina, Chrześcijaństwo w pismach Cypriana Norwida, Warszawa 2000.
7. Oprócz prac leksykograficznych w zespole Pracowni powstały również liczne studia o języku Norwida oraz interpretacje jego tekstów. Zostały one zebrane m.in. w następujących wydanych przez Pracownię tomach:
8. Język Cypriana Norwida,pod red. K. Kopczyńskiego i J. Puzyniny, Warszawa 1990;
9. Studia nad językiem Cypriana Norwida,pod red. J. Chojak i J. Puzyniny, Warszawa 1990;
10. Czemu i jak czytamy Norwida, pod red. J. Chojak i E. Teleżyńskiej, Warszawa 1991;
11. Całość w twórczości Norwida,pod red. J. Puzyniny i E. Teleżyńskiej, Warszawa 1992;
12. Norwidowskie fraszki (?),pod red. J. Leociaka, Warszawa 1996.

Członkowie zespołu Pracowni Słownika Języka Norwida są ponadto autorami wielu artykułów naukowych poświęconych różnego typu zagadnieniom językoznawczym, aksjologii przede wszystkim zaś – twórczości Cypriana Norwida, ze szczególnym uwzględnieniem jego języka poetyckiego. Bibliografię prac norwidologicznych opublikowanych do roku 2003 znaleźć można w: T. Korpysz, Bibliografia prac Zespołu Pracowni Słownika Języka Cypriana Norwida (w 20-lecie Pracowni). „Studia Norwidiana" 20-21 (2002-2003). Lublin 2004, s. 319-336.

Konferencje naukowe

Pracownia była organizatorem lub współorganizatorem kilku konferencji naukowych i popularnonaukowych:

1. Język Cypriana Norwida, 4-6 XI 1985;
2. Norwidowska „całość" i „sumienność", 7-9 IV 1992;
3. Świat wartości Norwida,18 VI 2001;
4. Norwid wśród młodych, 28 V 2001;
5. Świat wartości Norwida, 30 XI 2001;
6. Norwid znany i nieznany, 16 V 2003;
7. Człowiek – Słowo – Świat, 3-5 III 2008,
8. Norwid mniej znany, 2V 2009;
9. Świat wartości Norwida, 24 IX 2011;
10. Hieroglifem zapisane. Cyprian Norwid, 27-28 X 2011.

Rozprawy doktorskie i prace magisterskie

W Pracowni od początku jej istnienia odbywały się zajęcia konwersatoryjne dla studentów polonistyki (prowadzone przez prof. Jadwigę Puzyninę, dra Jacka Leociaka, mgr Annę Kadyjewską i dra Tomasza Korpysza), poświęcone twórczości Norwida, a także seminaria magisterskie i doktoranckie. Zespół Pracowni prowadził również działalność popularyzatorską. Tradycją stały się przeprowadzane w Pracowni norwidowskie lekcje dla uczniów szkół średnich, członkowie zespołu są też zapraszani do warszawskich i pozawarszawskich szkół średnich (nie tylko imienia Norwida), gdzie prowadzą wykłady i warsztaty, uczestniczą w pracach jury konkursów norwidowskich itp.

Pod kierunkiem prof. Jadwigi Puzyniny powstały w Pracowni następujące prace poświęcone Norwidowi:

Rozprawy doktorskie:

1. Radosław Pawelec, Semantyka leksemów oceniających pod względem estetycznym w pismach Cypriana Norwida (analiza znaczeniowa słów: „piękny", „harmonia", „oryginalny", „twórczy", „sztuka", „artysta" i „sztukmistrz"), 1992;
2. Anna Kadyjewska, Obraz Boga w pismach Cypriana Norwida, 2003;
3. Tomasz Korpysz, Definicje poetyckie Cypriana Norwida, 2006;

Prace magisterskie:

1. Barbara Subko, O znaczeniach „prawdy" w „Vade-mecum" (na tle sposobów użycia tego słowa w innych utworach Cypriana Norwida), 1983;
2. Ewa Engelking, Wybrane zagadnienia z zakresu fonetyki i ortografii Cypriana Norwida. Próba opisu statystycznego, 1985;
3. Radosław Pawelec, Język wartościujący publicystyki Cypriana Norwida a sposoby wypowiadania ocen i norm w artykułach dziennika „Czas" i tygodnika „Wiadomości Polskie", 1985;
4. Aleksandra Zawłocka, Semantyka „wolności" w dziełach Cypriana Norwida, 1986;
5. Anna Wygnańska, Koncepcja „słowa" u Cypriana Norwida (na podstawie „Rzeczy o wolności słowa", „Lekcji o Juliuszu Słowackim" i „Vade-mecum"), 1987;
6. Hanna Grzywacz, „Ogień" i „płomień" w pismach Cypriana Norwida, 1988;
7. Agnieszka Chodnikiewicz, „Pyłki", „prochy", „popioły" w pismach Cypriana Norwida, 1989;
8. Adam Brańko, Przymiotnik „dobry" w pismach Cypriana Norwida, 1990;
9. Marzena Zielińska, Obrazy zwierząt w twórczości poetyckiej C. K. Norwida, 1991;
10. Violetta Bukowska, Smutek w wierszach Cypriana Norwida. Lata 1849-1858, 1992;
11. Anna Skwierczyńska, Uczucie radości w lirykach Norwida (lata 1839-1865); 1992;
12. Tomasz Korpysz, Analiza semantyczno-pragmatyczna gniazda słowotwórczego „swobody" w pismach Cypriana Norwida, 1996;
13. Anna Kadyjewska, Role semantyczne Boga i szatana w liryce Cypriana Norwida, 1997;
14. Katarzyna Konecka, Symbolika kwiatów w twórczości Cypriana Norwida, 1997;
15. Katarzyna Chodorowska-Zdebiak, Metaforyka w utworach poetyckich Cypriana Norwida w latach 1942-1951, 1998;
16. Piotr Sobotka, Emocje negatywne w „Vade-mecum" Cypriana Norwida, 1999;
17. Anna Małgorzata Napiórkowska, „Chmura" i „obłok" w twórczości poetyckiej C. K. Norwida, 2002;
18. Dobromiła Zembrzuska, Metaforyka w listach Cypriana Norwida w latach 1839-1852, 2003;
19. Kamila Kwiatkowska, „Światło" i „jasność" w poezji Cypriana Norwida; 2003;
20. Magdalena Wąsikowska, Wyrażenia metajęzykowe w listach Cypriana Norwida; 2004;
21. Małgorzata Zagórska-Fulara, Językowy obraz wody, kropli i źródła w wierszach i dramatach Cypriana Norwida, 2006.

Pod kierunkiem dra Tomasza Korpysza powstały w Pracowni prace magisterskie:

1. Marcin Będkowski, „Materialni filozofikowie" – obraz filozofa w twórczości Cypriana Norwida (2010);
2. Anna Krasuska, Analiza francuskich tłumaczeń „Vade-mecum" Cypriana Norwida na przykładzie wybranych wierszy (2011).

Obecnie pod kierunkiem prof. Jadwigi Puzyniny przygotowywane są trzy rozprawy doktorskie: mgra Marcina Będkowskiego, mgr Wioletty Bukowskiej-Wilk oraz mgr Aleksandry Sulej.

Warszawskie Koło Norwidologiczne

Pracownia patronuje Warszawskiemu Kołu Norwidologicznemu (www.norwid.uw.edu.pl), którego opiekunem jest dr Tomasz Korpysz. Koło organizuje systematyczne spotkania, podczas których interpretowane są teksty Norwida i omawiane wybrane publikacje norwidologiczne, a także dyskusje i wykłady otwarte z udziałem zaproszonych norwidologów. Członkowie Kola współorganizowali kilka konferencji naukowych oraz współtworzyli trzy publikacje książkowe:

1. Norwid mniej znany – przybliżenia. Red. naukowa T. Korpysz. Współpraca redakcyjna M. Będkowski, Warszawa 2011, ss. 166;
2. Norwid w świecie wartości. Z „Dni Norwidowskich na Białołęce", pod red. T. Korpysza, Warszawa 2012, ss.172;
3. Hieroglifem zapisane. Cyprian Norwid. Red. T. Korpysz, M.E. Rogowska, K. Samsel, M. Będkowski, Warszawa 2012, ss. 158.